Zaparzona jak cappuccino lub espresso działa podwójnie. Dobrze smakuje a kofeina pomaga w sporcie zwiększyć wydajność. Do końca 2003 r. kofeina znajdowała się na liście środków dopingujących. Za wynik pozytywny uznawano ponad dwanaście mikrogramów w litrze moczu. Hiszpański kolarz zawodowy Oscar Sevilla podpadł w 2000 r. za przekroczone wskaźniki kofeiny. Aby to osiągnąć, trzeba wypić przynajmniej pięć filiżanek mocnej, czarnej kawy, trzy do czterech litrów coli albo połknąć tabletki kofeinowe. Aby osiągnąć działanie stymulujące wydajność wystarcza już jednak około połowa tej ilości kofeiny. Zmniejszenie wartości granicznej okazało się jednak dla Światowej Agencji Antydopingowej (SAA) zbyt drobiazgowe. Od 1 stycznia 2004 kofeina została wycofana z listy środków zakazanych.

Mała czarna

Badania laboratoryjne nie pozostawiają wątpliwości – ulubiony na całym świecie napój biurowy również w sporcie wytrzymałościowym zwiększa wydajność. Już przyjęcie 3 do 6 mg kofeiny na 1 kg masy ciała wpływa na sportowe osiągnięcia. Przy wadze 70 kg odpowiada to 2,5 do 5 filiżankom kawy. W trakcie przeprowadzania badań w ciągu godziny średnie osiągnięcie na rowerze stacjonarnym wzrosło z 295 do 308 W, jest to bądź co bądź 4,4%. Nie dziwi zatem, że w wielu maratonach kolarskich i triatlonach na końcowej tercji odcinka podaje się colę. Poza tym w prawie każdym żelu energetycznym jest dodatek kofeiny.

Niebezpieczna czarna

Kawa, jak każda używka, ma działania niepożądane. Kofeina działa moczopędnie. Kawa i cola nie nadają się zatem jako napoje, dzięki którym uzupełnia się płyny. Jeśli chcemy to osiągnąć, powinniśmy, podobnie jak południowcy, pić zawsze wodę do kawy. Jednak bezpośrednio po wysiłku fizycznym i podczas niego efekt odwodnienia nie działa tak silnie. Oprócz tego przy nadmiernym spożyciu kofeiny pojawia się również ryzyko.Kofeina zakłóca wchłanianie wapnia. Możliwe następstwa to łamliwe kości. Mleko w kawie równoważy tę ewentualność w pewnym stopniu. Kawa pobudza kwasy żołądkowe i może powodować zgagę. Przeciwdziałanie? Nie powinno się pić kawy na pusty żołądek i z dużą ilością mleka. Włoskie espresso i capuccino są lepsze niż zaparzana kawa ziarnista. U osób, które piją więcej niż 4 filiżanki kawy dziennie, zwiększa się ryzyko gośćca stawowego. Przedawkowanie (w zależności od przyzwyczajenia) nadweręża system nerwowy. Następstwa to drżenie rąk, przyspieszone bicie serca i zaburzenia rytmu serca, niepokój i nerwowość, zaburzenia snu i bóle głowy. Więcej niż 5 g kawy może być nawet śmiertelne – ilość, która we wcześniejszych latach była zalecana kolarzom na wyścigach sześciodniowych. Od strony medycznej więcej jednak przemawia za niż przeciw używaniu kawy. Około 2 filiżanek dziennie jest dla osób chorujących na serce dawką dobrą lub wręcz wspomagającą w utrzymaniu zdrowia. Najnowsze badania udowadniają, że kawa zmniejsza ryzyko raka jelit i cukrzycy oraz zabija szkodliwe mikroorganizmy. Pozytywnie działa również na sportowców, kofeina wywołuje spalanie tłuszczów. Pozwólmy sobie zatem na spokojne delektowanie się filiżanką kawy przed podstawowym treningiem.

Mała czarna poszukiwana

Przeciętny Europejczyk pije 160 l kawy rocznie, co odpowiada ponad 1000 filiżankom. Finowie piją jej dwukrotnie więcej, zajmują tym samym pierwsze miejsce na świecie. Kawę jako pierwsi zaczęli uprawiać Arabowie, około 1500 roku. Przyrządzali z niej napój pobudzający, który nazywali „kahwah”. Kofeina znajduje się nie tylko w ziarnach kawy, jest również w liściach herbaty (także MatŽ), ziarnach kakao, w coli. Większość kawy pochodzi z Brazylii, Wietnamu i Kolumbii; prawie wyłącznie gatunek coffea arabica i robusta. Liczba miligramów kofeiny w 150 ml:

• Kawy mielonej – 60-150
• Kawy rozpuszczalnej – 40-100
• Kawy bezkofeinowej – 1-8
• Herbaty Mate – 25-50
• Czarnej herbaty – 25-100
• Kakao (w zależności od sposobu przyrządzenia) – 2-50
• Napojów energetycznych – 30-50
• Napojów typu cola – 10-25
• Power-gel „caffeinated green apple” – 50
• Tabletce kofeinowej (w zależności od produktu) – 200

Kawa w Internecie

www.kawa-online.com – Strona poświęcona historii, uprawie, gatunkom, przepisom, poradom. www.kawa.dikappa.pl – Strona z akcesoriami do zaparzania kawy www.dopingnews.de/coffein.html – Informacje sportowo-medyczne odnośnie kofeiny i dopingu